Mae pobl yn rhagweld gw锚n ddiffuant gan eraill, ond ddim gw锚n gwrtais
Gwenwch a bydd y byd yn gwenu gyda chi - ond mae ymchwil newydd yn awgrymu nad yw pob gw锚n yn gydradd. Dengys yr ymchwil fod pobl yn gallu rhagweld gw锚n ddiffuant ond nid felly gw锚n gwrtais. Mae鈥檔 bosibl fod hyn yn arwydd o werth unigryw cymdeithasol gw锚n ddiffuant.
"Mae'r canfyddiadau hyn yn rhoi'r awgrym clir cyntaf i ni fod y prosesau sylfaenol sy'n tywys ymatebion i wobr hefyd yn chwarae rhan mewn tywys ymddygiad cymdeithasol ar sail moment i foment yn ystod rhyngweithio gymdeithasol," esbonia'r gwyddonydd seicolegol a'r prif ymchwilydd Erin Heerey o Brifysgol 黑料不打烊.
Ceir adroddiad am yr ymchwil newydd yn Psychological Science, cylchgrawn yr Association for Psychological Science.
"Nid yw unrhyw ddau ryngweithiad yr un fath, ond mae pobl yn dal i lwyddo i gydlynu eu lleferydd a'u hymddygiad di-eiriau gyda lleferydd ac ymddygiad person arall," medd Heerey. Ystyriodd tybed a allai gwerth cynhenid gwahanol giwiau cymdeithasol fel gw锚n chwarae rhan yn llunio ein hymateb i'r ciwiau hynny.
Bydd gw锚n gwrtais, er enghraifft, yn nodweddiadol yn digwydd pan fo norm cymdeithasol-ddiwylliannol yn pennu bod gwenu yn briodol. Mae gw锚n ddiffuant, ar y llaw arall, yn arwyddo pleser, yn digwydd yn ddigymell, ac fe'i harwyddir gan y defnydd o gyhyrau penodol o gwmpas y llygad.
Tybiai Heerey os oedd gw锚n ddiffuant yn ffurf ar wobr gymdeithasol, yna dylai pobl fod yn fwy tebygol o ragweld gw锚n ddiffuant na gw锚n gwrtais sy'n llai o wobr yn gymharol.
Dangosai astudiaeth arsylwi bod parau o ddieithriaid a oedd yn dechrau dod i nabod ei gilydd nid yn unig yn cyfnewid gwenau, ond bod y math o w锚n bron yn ddieithriad yn cyfateb.
Ond roeddynt yn ymateb yn llawer cynt i w锚n ddiffuant nag i w锚n gwrtais, sy'n awgrymu eu bod yn rhagweld gw锚n ddiffuant.
Yn yr un modd roedd pobl a gymerodd ran mewn astudiaeth labordy yn dysgu cydgysylltu trawiad ar fysell ag wyneb 芒 gw锚n ddiffuant ynghynt nag ag wyneb 芒 gw锚n gwrtais. Roedd data o synwyryddion trydanol ar wynebau'r cyfranogwyr yn datgelu eu bod yn defnyddio cyhyrau cysylltiedig 芒 gwenu pan oeddynt yn disgwyl i w锚n ddiffuant ymddangos ond nad oeddynt yn dangos unrhyw weithgaredd o'r fath pan oeddynt yn disgwyl gw锚n gwrtais.
Mae'r ymatebion gwahanol yn awgrymu bod gw锚n ddiffuant yn wobr gymdeithasol fwy gwerthfawr na gw锚n gwrtais. Dengys ymchwil blaenorol bod gw锚n ddiffuant yn hyrwyddo rhyngweithio cymdeithasol mwy cadarnhaol, felly bod dysgu ei rhagweld yn debygol o fod yn sgil cymdeithasol allweddol.
Un o agweddau newydd yr ymchwil, meddai Heerey, yw'r cyfuniad o arsylwi naturiol ac arbrofi wedi'i reoli, a oedd yn caniat谩u iddi archwilio i gyfoeth rhyngweithio cymdeithasol bywyd real ac ar yr un pryd yn rhoi'r cyfle iddi archwilio i berthnasau achosol posib.
Cred Heerey y gellid cymhwyso'r dull hwn mewn ffyrdd pwysig ymhen amser:
"Wrth i ni wneud cynnydd yn ein dealltwriaeth o ryngweithio cymdeithasol, mae'n bosib y bydd y canfyddiadau'n arwain at ymyriadau ar gyfer pobl sy'n cael rhyngweithio cymdeithasol yn anodd, fel y sawl sydd 芒 phryder cymdeithasol, awtistiaeth, neu sgitsoffrenia.
Roedd Helen Crossley, hefyd o Brifysgol 黑料不打烊, yn gydawdur yr ymchwil.
Dyddiad cyhoeddi: 12 Mehefin 2013